Na de ovenvloer wordt de koepel zelf gemaakt in de volgende stappen
- De deuropening van de oven
- De zandvorm
- Eerste kleilaag
- Isolatielaag
- Buitenste laag
De deuropening van de oven
Elke houtoven heeft een deuropening. Bij een kleioven heb je verschillende opties. Je kan gewoon een gat in de koepel maken, of met het zand/klei mengsel een poort maken. Maar de randen van een kleioven zijn vrij kwetsbaar, dus wij hebben gekozen voor een stenen boog die veel steviger is.
Bij het maken van een opening is het belangrijk dat de hoogte van deze opening ongeveer 63% van de binnenhoogte van de koepel is. De koepel wordt 40 cm, dus de boog zelf 25 centimeter hoog. Hoe breed moet de ingang worden? Dit is eigenlijk vooral afhankelijk van de zaken die je in de oven wilt schuiven. Een standaard pizzaschep is al gauw iets meer dan 30 cm breed, dus 35 cm zou een mooie breedte zijn. Ook moet de opening bij voorkeur niet breder zijn dan de helft van de koepeldiameter, omdat je anders teveel warmte kwijt raakt bij het bakken. We kiezen voor een breedte van 40 cm. De ideale vorm van een boog is een kettinglijn. Je kan een vorm maken door eerst op papier een kettinglijn te maken met de juiste hoogte en breedte. Daarna kan je met de stenen wat passen en meten totdat je een mooie boog krijgt en die lijn over te nemen op twee stukken hout, multiplex of mdf bijvoorbeeld. Tussen de twee vormen schroef je een paar balkjes vast, zodat je een mooie stevige vorm hebt waarover je de stenen poort kan bouwen. Onder de vorm leg je een paar houtjes zodat de vorm eenvoudig verwijderd kan worden.
De zandvorm
Met zand maak je een mooie koepelvorm. Om het zand te vormen is het handig als het een beetje vochtig is, zodat het blijft plakken. Je wilt namelijk dat de wanden onderin vrij steil zijn. Maar niet zoals op deze foto
In mijn enthousiasme heb ik er zoveel water bij gedaan, dat de hele constructie drijfnat werd, en dat is niet handig voor de stevigheid van de ovenvloer.
Als de vorm naar wens is kan je hem bedekken met natte kranten. Dit is later erg handig als je het zand weer wil verwijderen. Zorg wel dat de kranten niet te snel uitdrogen, want ze waaien zo weg. Wij deden dit een dag voordat we de eerste laag bouwden, en dat betekent dat je alle kranten er weer opnieuw op kan doen. Een plantenspuit is hierbij wel handig.
De eerste kleilaag
We zijn al een aardige tijd bezig, maar nu begint het echte werk! We maken weer een mengsel van klei en leem, net als onder de ovenvloer, en maken laag voor laag een mooie rand.
Uiteindelijk is de eerste laag klaar.
Als de eerste laag klaar is, moet die drogen (een dag bijvoorbeeld, of een paar dagen). Daarna kan je de vorm uit de boog verwijderen en het zand voorzichtig uit je gloednieuwe koepel verwijderen. Ik heb al een paar verhalen over instortende koepels gelezen, maar als je kleilaag niet te nat is zal hij netjes blijven staan, en kan je de eerste pizza gaan bakken. Om de oven echt goed te maken moet je hem nu nog isoleren en afwerken.
De isolatielaag
Om de eerste kleilaag komt een isolatielaag van kleislip gemengd met zaagsel. In deze post staat hoe je het isolatiemateriaal kan maken. Als je de isolatielaag klaar hebt kan je hem het beste een tijdje laten drogen. Dan wordt het tijd voor de laatste laag.
De buitenste laag
De buitenlaag mag dunner worden, ongeveer 5 cm. Deze wordt weer gemaakt met een klei/zand mengsel, maar in dit geval hebben we er wat stro doorgemengd.
Het stro zorgt ervoor dat de laag sterker wordt.
Op bovenstaande foto zie je bovenin de isolatielaag, en onderin de derde afwerkingslaag, voorzien van stro. Ook deze laag wordt weer opgebouwd tot bovenaan. Daarna kan je met een stuk hout of met natte handen de afwerklaag nog wat gladder maken. De oven is nu helemaal klaar!
Je kan nu prima pizza’s bakken. Wel heb je natuurlijk nog wat ovengereedschap nodig zoals een pizzaschep, een rakelijzer en een ovenbezem. Schep en rakelijzer kan je eenvoudig zelf maken. Als je brood wilt bakken heb je ook nog een ovendeur nodig, deze kan je ook zelf maken
zonder dak als het regent verdwijnt langzaam de buitenkant, is dit ook te voorkomen door er een dunne betonlaag over te smeren????????
Hans, ik zou dat niet doen. Beton is ook niet waterdicht. Bij steenovens gebruiken ze dan vaak een laag waterdichte coating, maar dan heeft de rest van je koepel ook andere eigenschappen. Als je het geheel waterdicht maakt met beton en coating kan er ook helemaal geen vocht op andere manieren meer weg. Het fijne weet ik er niet meer van, maar ik heb ergens gelezen dat het niet verstandig is.